Πέμπτη, 21 Σεπτεμβρίου 2023

Τριαδική Πατερολογία 

Κοινοποίηση
Συντάκτης  Ιουν 28, 2022

ΘΕΣΗ : Στο προσωπικό ΜΥΣΤΗΡΙΟ Του, ο ΤΡΙΑΔΙΚΟΣ και ΜΟΝΑΔΙΚΟΣ Θεός Πατέρας είναι τριαδικά ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΣ (και όχι ατομικά ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟΣ) των "Άλλων" (του Υιού Του και του Πνεύματός Του).

<<Θεέ Πατέρα, εσύ που αποκάλυψες στους ανθρώπους το θαυμαστό Μυστήριό σου, στέλνοντας στον κόσμο το Λόγο της αληθείας και το Πνεύμα του εξαγιασμού, χορήγησέ μας, σε παρακαλούμε, με την ομολογία της αληθινής πίστεως, να γνωρίσουμε την αιώνια δόξα της Τριαδικότητάς σου και να προσκυνούμε την παντοδυναμία της Ενότητάς σου. Διά του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, του Υιού σου, ο οποίος είναι Θεός, και μαζί με εσένα και το Άγιο Πνεύμα ζει και βασιλεύει στους αιώνες των αιώνων. Αμήν.>>

Εξαιρετική δέηση και προσευχητική διατύπωση του Τριαδικού Δόγματος !! Διότι η Τριαδικότητα όπως και η Ενότητα του Θεού, ως προσωπικές και όχι απρόσωπες διαστάσεις του άκτιστου Είναι Του, αναφέρονται στον ΘΕΟ ΠΑΤΕΡΑ (στο προσωπικό του μυστήριο) και όχι απλά, όπως μερικοί φαντάζονται, στη θεία ουσία, στη ΘΕΟΤΗΤΑ του Θεού, ούτε απλά σε μια εν γένει τριαδική ΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΤΗΤΑ του Θεού. Ο Πατέρας είναι ΤΡΙΑΔΙΚΟΣ σαν προσωπική ύπαρξη και δεν είναι απλά ΔΙΑΔΙΚΟΣ (όπως κακώς λέγεται συνήθως), ούτε --ακόμα λιγότερο-- ΑΤΟΜΙΚΟΣ, σαν προσωπική ύπαρξη. Το Τριαδικό Μυστήριο του Θεού είναι το ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ (δηλ. ΤΡΙΑΔΙΚΟ) Μυστήριο του Πατέρα όπως Αυτός υφίσταται αιωνίως στον Εαυτό Του και φανερώνεται εν χρόνω στον Υιό-Χριστό Του και στο Πνεύμα Του.

Κοντολογίς, ο Θεός είναι "ο Πατέρας", ο "Τριαδικός" Πατέρας, ο "Τριαδικά περιχωρητικός" Πατέρας, ο "περιεκτικός" (και όχι "αποκλειστικός") του Υιού Του εν τω Πνεύματί Του Πατέρας , ο υποστατικά-προσωπικά "καθ'ολικός" (και όχι "ατομικός") Πατέρας.

Εμείς όμως υπάρχουμε και ζούμε "αποσπασματικά" (και όχι καθ'ολικά), "ατομικά" (και όχι τριαδο-προσωπικά). Και όταν σχετιζόμαστε, σχετιζόμαστε διαδικά (εγώ-εσύ) και όχι τριαδικά (εγώ-εσύ-αυτός). Και κυρίως σχετιζόμαστε σαν κάτι το οντολογικά επιπρόσθετο, όχι σαν το θεμελιώδες, το υποστατικό της ίδιας της ύπαρξης και της οντολογίας μας. Γιατί ακόμα και στις σχέσεις μας (τις διαδικές και όχι τριαδικές) παραμένουμε οντολογικά ΜΟΝΑΔΕΣ, μεμονωμένα άτομα, και όχι όντως ΠΡΟΣΩΠΑ. Για τον απλό λόγο ότι οι υποστάσεις μας (το όντως υφεστηκώς) είναι κτιστά <<φυσικές-ατομικές>> (στον Άνθρωπο) και όχι άκτιστα <<τριαδικές-προσωπικές>> (στον Θεό). Ακριβώς γι' αυτό, επειδή η εμπειρία μας είναι τέτοια, δεν μπορούμε ούτε απλώς να αναπαραστήσουμε σαν νοητική εικόνα την Τριαδικότητα (ύπαρξης, σχεσιακότητας και κοινωνιακότητας) του Θεού Πατέρα. Δεν μπορούμε να νοιώσουμε την οντολογική και υπαρκτική ΑΜΟΙΒΑΙΟΤΗΤΑ μεταξύ "Θεού Πατέρα" και "Αγίας Τριάδας", και τούμπαλιν, Βλέπουμε δυστυχώς ΜΟΝΑΔΙΑΙΑ και όχι ΤΡΙΑΔΙΚΑ τα άκτιστο πρόσωπα, καταρχάς δε και θεμελιακά το άκτιστο ως τριαδικό και το τριαδικό ως άκτιστο Πρόσωπο του Θεού Πατέρα, το πάντοτε "τριαδικά" και ποτέ απλώς "διαδικά" υφιστάμενο και σχετιζόμενο αιωνίως.

Εδώ θα πρέπει να υπογραμμίσω την διαφορά μεταξύ της <<τριαδικά περιχωρητικής σχεσιακότητας ως προσωπότητας>> (εγώ-εσύ-εκείνος) στον Θεό και της <<διαδικά διυποκειμενικής σχεσιακότητας>> (εγώ-εσύ) στον Άνθρωπο. Είναι εντελώς διαφορετικοί ως τρόποι σχέσεως (και υπάρξεως) και έχουν εντελώς άλλο περιεχόμενο !!!. Διότι η <<προσωπότητα>> (που είναι φύσει τριαδική στον Θεό) δεν σημαίνει απλά <<διυποκειμενικότητα>> (που είναι πρωτολογικά φύσει διαδική στον Άνθρωπο), ούτε σημαίνει ακόμα λιγότερο <<ατομικότητα>> (που είναι παρά φύσιν πτωτική) στον Άνθρωπο. Στην <<προσωπότητα>> (που είναι φύσει τριαδική στον Θεό) μπορεί εσχατολογικά να μετάσχει ο Άνθρωπος χάριτι (μέσα από την ανθρωπότητα του Χριστού). Έτσι τα ανθρώπινα υποκείμενα, τα πρωτολογικά διαδικά, μπορούν να αναδειχθούν εν τέλει, χάριτι, ανθρώπινα πρόσωπα (μέσω του Χριστού και εν Πνεύματι).

Άλλο είδος (τρόπος) προσώπου είναι τα τριαδικά (περιχωρητικά) πρόσωπα και άλλο είδος (τρόπος) προσώπου είναι τα διαδικά (διυποκειμενικά) πρόσωπα. Το περιεχόμενο των πρώτων (στον Θεό) είναι "ΑΠΟΛΥΤΩΣ ΟΝΤΟΛΟΓΙΚΟ" και το περιεχόμενο των άλλων στον Άνθρωπο είναι, στην καλύτερη περίπτωση "ΑΠΛΩΣ ΕΙΚΟΝΙΣΤΙΚΟ". Νομίζω ότι η τελευταία διατύπωση, δείχνει τη διαφορά (σχεσιακότητας και προσωπότητας) μεταξύ του πρωτολογικού κατ'έικόνα του Ανθρώπου (στον πρώτο Αδάμ) και του εσχατολογικού καθ'ομοίωση του Ανθρώπου (στον έσχατο Αδάμ, τον Χριστό) !!! Ας πούμε ότι ή κατά φύσιν <<πρωτολογική διυποκειμενικότητα>> του Εγώ-Εσύ στον προπτωτικό Αδάμ γίνεται κατά χάριν <<εσχατολογική προσωπότητα>> στον εσχατολογικό Χριστό εν Πνεύματι αγίω (Εγώ-Εσύ-ο Χριστός).

Άλλο λοιπόν η πρωτολογική διυποκειμενικότητα του Ανθρώπου (η εικονιστική - κατά φύσιν) και άλλο η εσχατολογική προσωπότητα του Ανθρώπου (η οντολογική - κατά χάριν και μετοχήν στην ανθρωπότητα του Χριστού). Η οντολογική αλήθεια του Ανθρώπου βρίσκεται στην εσχατολογική προσωπότητά του (εν Χριστώ, τω Πνεύματι). Η κατά φύσιν <<πρωτολογική διυποκειμενικότητά>> του Ανθρώπου συνιστά εν Αδάμ εικονισμό (κατ εικόνα) της κατά χάριν <<εσχατολογικής προσωπότητάς>> του (καθ'ομοίωσιν) εν Χριστώ τω Πνεύματι.

Οι προσωπικές υποστάσεις (=τριαδικά πρόσωπα) στο Θεό δεν σημαίνουν ποτέ <<απλώς διαπροσωπικές σχέσεις>> (εδώ βρίσκεται η τεράστια παρανόηση και ο απαράδεκτος ανθρωπομορφισμός της τριαδικής ύπαρξης του Ενός Θεού. Σημαίνουν <<ενδογενώς τριαδοπροωπικές σχέσεις>> μεταξύ ελευθέρων υποστάσεων που σχετίζονται περιχωρητικά με τρόπο τριαδικό (όχι όμως με τρόπο διαδικό)!

Μεταξύ του άκτιστα "ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ" Θεού και του κτιστά "ΔΙΑΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ" Ανθρώπου δεν υπάρχει απολύτως καμία αναλογία "σχεσιακότητας" και συνεπώς "προσωπότητας" !!. Κακώς λέγεται αυτό από πολλούς (και διάσημους), και επαναλαμβάνεται συνεχώς από άλλους κατά κόρον. Πρόκειται για τεράστια παρανόηση του τριαδικού τρόπου υπόστασης και ύπαρξης του Θεού. Δεν υπάρχει καμία απολύτως αναλογία μεταξύ της ΔΙΑΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ αγάπης στον Άνθρωπο και της ΤΡΙΑΔΙΚΗΣ αγάπης στο Θεό, είτε μας αρέσει είτε όχι. Διότι, ΜΟΝΟΝ ο Θεός είναι "θεός" και οτιδήποτε ή οποιοσδήποτε άλλο(ς) πέραν Αυτού είναι "μη-θεός" !!

Κοινοποίηση
Κωνσταντίνος Αγόρας

Ο Κωνσταντίνος Αγόρας γεννήθηκε στην Πάτρα και σπούδασε φιλοσοφία και θεολογία στο Γρηγοριανό Πανεπιστήμιο Ρώμης. Ειδικεύτηκε στην θεολογία των Ανατολικών Εκκλησιών στο Ινστιτούτο Ανατολικών Σπουδών Ρώμης καθώς και στη θρησκειολογία στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης και στο Καθολικό Ινστιτούτο Παρισίων. Υποστήριξε διδακτορική διατριβή με θέμα «Πρόσωπο και Ελευθερία: το εν κοινωνία είναι στο έργο του Ι. Ζηζιούλα» (Μητροπολίτου Περγάμου). Από το 1994 συμμετέχει στο ερευνητικό πρόγραμμα «Ηθική, Δεοντολογία και Μ.Μ.Ε.» του Κέντρου Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών. Διετέλεσε συγγραφέας, κριτικός αναγνώστης και ακαδημαϊκός υπεύθυνος κατά την προετοιμασία του διδακτικού υλικού για το μεταπτυχιακό πρόγραμμα «Σπουδές στην Ορθοδοξία» της σχολής Ανθρωπιστικών Σπουδών του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου. Επι σειρά ετών γραμματέας της Ιεράς Μητροπόλεως Γαλλίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου, υπήρξε μέλος της συντακτικής επιτροπής του ορθοδόξου θεολογικού περιοδικού Contacts και της θεολογικής επιτροπής της Συνελεύσεως Ορθοδόξων Επισκόπων Γαλλίας.

Email Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
  1. Δημοφιλή
  2. Προτεινόμενα

Ημερολόγιο

« September 2023 »
Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
        1 2 3
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30