Ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος δίδασκε τον λαό λέγοντας: "Μετανοείτε, αλλάξτε φρόνημα, γιατί η βασιλεία των ουρανών έχει πλησιάσει" (Ματθ. 3,2). Ο Χριστός αρχίζει την διδασκαλία του λέγοντας ακριβώς τα ίδια λόγια: "Μετανοείτε, ήγγικεν γάρ η βασιλεία των ουρανών" (Ματθ. 4,17). Βασιλεία του Θεού και βασιλεία των ουρανών είναι δύο ταυτόσημες έννοιες. Τι είναι λοιπόν η βασιλεία του Θεού;

 

Ο Χριστός στον λόγο του χρησιμοποιεί παραδείγματα και λέξεις από την καθημερινή ζωή των ανθρώπων. Έτσι μιλά για ποίμνη, πρόβατα και ερίφια, για άμπελο και συκιά κ.α. Έτσι με κτιστές καθημερινές λέξεις και έννοιες προσπαθεί να κάνει κατανοητή την αλήθεια. Έτσι και η έκφραση "βασιλεία του Θεού" ή "βασιλεία των ουρανών" είναι μια ανθρώπινη κατάσταηση την οποία χρησιμοποιεί ο Χριστός για να μιλήσει περί αλήθειας του Θεού.

 

Η λέξη βασιλεία φανερώνει το πολίτευμα μιας χώρας, μιας πόλης, μιας κοινότητας. Πολιτευμα εννοούμε τον τρόπο με τον οποίο συνυπάρχουμε στην πόλη-κράτος-κοινότητα. Έτσι έχουμε το βασιλικό πολιτευμα, το δημοκρατικό πολίτευμα, την προεδρική δημοκρατία, την κοινοβουλευτική δημοκρατία, την Κομουνιστική δημοκρατία κ.α. Την εποχή του Χριστού το πολίτευμα ήταν η βασιλεία. Έτσι ο Χριστός χρησιμοποιεί την βασιλεία ως ανθρώπινο πολίτευμα, για να δείξει το πολίτευμα του Θεού.

 

Σύμφωνα με την Ορθόδοξη Παράδοση ο αληθινός Θεός είναι ο Τριαδικός Θεός, ο οποίος έχει κοινή την ουσία του Πατρός, η οποία υποστασιάζεται σε τρία πρόσωπα. Του Πατρός, του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Ο Τριαδικός Θεός είναι Μονάς εν Τριάδι και Τριάς εν Μονάδι. Είναι τρία Πρόσωπα σε μια πλήρη, τέλεια και αδιαίρετη ενότητα, την οποία η Αγία Γραφή την ονομάζει με την αρχαιοελληνική λέξη Εκκλησία=συνάθροιση σε ένα σώμα. Η Εκκλησία αυτή ως θεία Πόλη έχει πολίτευμα, τον τρόπο δηαλαδή που συνυπάρχουν τα Τρία Πρόσωπα.

Τον 3ο και 4ο αιώνα μ.Χ. είχε φανερωθεί μέσα στην Εκκλησία η αίρεση του Αρείου. Ο Άρειος, πρεσβύτερος της Εκκλησίας στην Βαυκαλίδα της Αλεξάνδρειας, δίδασκε ότι το δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, τον Υιό και Λόγο του Πατρός, "ήν ποτέ, ότε ουκ ήν". Δηλαδή, δίδασκε ο Άρειος για τον Υιό και Λόγο του Πατρός , ότι υπήρχε εποχή κατά την οποία ο Υιός δεν υπήρχε. Μέσω αυτής της διδασκαλίς του ο Άρειος έλεγε ότι ο Υιός είναι κτίσμα του Πατρός άρα δεν είναι ίσα Θεός με τον Πατέρα. Το λάθος του Αρείου ήταν ότι εισήγαγε χρόνο στην Άκτιστη πραγματικότητα της Αγίας Τριάδος. Οι πατέρες του 4ου αιώνα του απάντησαν ότι ο Υιός και Λόγος είναι συναΐδιος του Πατέρα, δηλαδή ο Υιός συνυπάρχει αχρόνως με τον Πατέρα, άρα είναι ίσα Θεός με τον Πατέρα, καθώς και ο ευαγγειστής Ιωάννης αρχίζει το ευαγγελιό του: "Στην αρχή της δημιουργίας των πάντων, ορατών και αοράτων, ο Υιός και Λόγος του Πατρός προϋπήρχε μαζί με τον Πατέρα, και ο Λόγος ήταν αχώριστος από τον Πατέρα και γι' αυτό Θεός είναι ο Λόγος" (Ιω. 1,1).

 

Από όλους τους συμμετέχοντες στη Α' Οικουμενική Σύνοδο που απάντησε στον Άρειο και καταδίκασε ως πλάνη την διδασκαλία του, πιο αποτελεσματικά αντιμετώπισε τον Άρειο ο τότε διάκονος του αγίου Αλεξάνδρου αρχιεπισκόπου Αλεξανδρείας και μετέπειτα Αρχιεπίσκοπος Αλεξανδρείας άγιος Αθανάσιος. Ο Άρειος για να παγιδεύσει τον άγιο Αθανάσιο τον ρωτά: "Ο Πατήρ γεννά τον Υιό θέλων ή μη θέλων;". Η ερώτηση αυτή ήταν παγίδα. Γιατί αν ο άγιος Αθανάσιος απαντούσε ότι ο Πατήρ γεννά τον Υιό θέλων, θα του έλεγε ο Άρειος ότι εάν ο Υιός είναι γέννημα της θελήσεως, άρα της ενέργειας του Πατρός συνεπώς είναι κτίσμα. Αν πάλι ο άγιος Αθανάσιος απαντούσε ότι ο Πατήρ γεννά τον Υιό μη θέλων, τότε ο Άρειος θα έλεγε ότι ο Πατήρ γεννά αναγκαστικά εξ απόρροιας τον Υιό, συνεπώς ο Υιός είναι μια αναγκαιότητα του Πατρός. Ο άγιος Αθανάσιος όμως απαντά στον Άρειο: "Ο Πατήρ γεννά τον Υιό ούτε θέλων ούτε μη θέλων, αλλά αγαπητικώς" δηλαδή ελεύθερα.

 

Συνεπώς ο Πατήρ αγαπητικώς γεννά τον Υιό και αγαπητικώς εκπορεύει το Άγιο Πνεύμα. Ο τρόπος, το πολίτευμα που συνυπάρχουν ο Πατήρ, ο Υιός και το Άγιο Πνεύμα είναι η αγάπη του Πατρός, η οποία είναι κοινή και στα τρία πρόσωπα. Άρα η έκφραση "βασιλεία του Θεού" δηλώνει την Άκτιστο Εκκλησία των Τριών Προσώπων, της οποίας το πολίτευμα ως τρόπος συνύπαρξης είναι η οντολογική ανιδιοτελής αγάπη.

 

Αυτή η Εκκλησία έγινε φανερή στους ανθρώπους με την ενανθρώπιση του Θεού Λόγου Χριστού. Ο Χριστός είναι η αληθινή Εκκλησία. Διότι ενώνει στην θεανθρώπινη φύση του τον Άκτιστο Τριαδικπο Θεό με τον κτιστό κόσμο, αφού ο Χριστός είναι η τέλεια υποστατική ένωση του Ακτίστου και του κτιστού στο πρόσωπο του Λόγου. Οι άνθρωποι ελεύθερα εγκεντρίζονται διά του Βαπτίσματος και του Χρίσματος στον Χριστό, γενόμενοι έτσι μέλη αυτού του σώματος του Χριστού, δηλαδή της Εκκλησιας. Πολίτευμα της Ακτίστου Εκκλησίας είπαμε ότι είναι η ανιδιοτελής αγάπη. Λέει ο Χριστός: "Ζητείτε πρώτον την βασιλεία του Θεού και την δικαιοσύνη αυτού" (Ματθ. 6,33). Τι εννοούμε στην Καινή Διαθήκη με τον όρο "δικαιοσύνη του Θεού;"

Στην παραβολή των εργατών του αμπελώνος λέει ο Χριστός ότι ο κύριος του αμπελώνα πήρε κάποιους εργάτες για να εργαστούν στον αμπελώνα του από το πρωΐ και συμφώνησε να τους δώσει ως ημερομίσθιο ένα δηνάριο. Αργότερα κατά τις δέκα πήρε κι άλλους εργάτες να εργασθούν στον αμπελώνα λέγοντάς τους ότι, ό,τι είναι δίκαιο θα σας το δώσω. Το ίδιο πήρε εργάτες και στις δώδεκα το μεσημέρι και στις τρεις και την τελευταία ώρα. Όταν ήλθε η ώρα της πληρωμής, ο κύριος του Αμπελώνα τους πλήρωσε όλυς με ένα δηνάριο. Οι εργάτες που δούλευαν από το πρωΐ διαμαρτυρήθηκαν, λέγοντας ότι δεν είναι δίκαιο να πληρωθούν όλοι το ίδιο. Και τους απαντά ο κύριος του Αμπελώνα: "Που σς αδικώ; Σας δίνω ότι συμφωνήσαμε, ένα δηνάριο. Αν εγώ θέλω να δώσω το ίδιο σε όλους εσάς τι σας νοιάζει;". Ο Αμπελώνας είναι η βασιλεία του Θεού και η δικαιοσύνη του Θεού, η πληρωμή των εργατών, είναι η ανιδιοτελής του αγάπη, η οποία είναι το πολίτευμα της Εκκλησίας. Γι' αυτό ο άγιος Ισαάκ ο Σύρος λέγει: "άδικος εστί ο Θεός, η γάρ δικαιοσύνη αυτού αγάπη εστί". Ο Θεός είναι άδικος κατά το ανθρώπινο, διότι η δικαιοσύνη του είναι η αγάπη του.

 

Στο απολυτίκιο του Σταυρού η Εκκλησία ψάλλει: "Σώσον Κύριε τον λαόν σου........... και τον σον φυλάττων διά του Σταυρού σου πολίτευμα". Τον σον λαόν, τον λαόν σου Κύριε, την Εκκλησία σου δηλαδή, φύλεξέ τον, με το πολίτευμα του Σταυρού. Ο Σταυρός είναι η φανέρωση της άπειρης και ανιδιοτελούς αγάπης του Θεού. Συνεπώς το πολίτευμα του Σταυρού είναι η άπειρη και ανιδιοτελής αγάπη του Θεού.

 

Ο ιερός Νικόλαος ο Καβάσιλας, ως κύριος ερμηνευτής της θείας Λειτουργίας, γράφει: "Και γάρ η Εκκλησία σημαίνεται εν τοις Μυστηρίοις". Η Εκκλησία γίνεται ορατή στο μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας. Η Θεία Ευχαριστίας είναι το κέντρο της Θείας Λειτουργίας. Η Θεία Λειτουργία αρχίζει με τηνν ευλογία: "Ευλογημένη η βασιλεία του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος νύν και αεί......". Ευλογημένη ας είναι η βασιλεία του Τριαδικού Θεού, ο τρόπος της ενότητας και της συνύπαρξης, δηλαδή ττης Εκκλησίας εν ιδιοτελή αγάπη. "Νύν και αεί". Τώρα και πάντα. Στην Θεία Λειτουργία βιώνουμε την Εκκλησία, ζούμε ως Εκκλησία διά της ανιδιοτελούς αγάπης. Η Θεία Λειτουργία για αρκετούς αιώνες δεν είχε Απόλυση. Δηλαδή δεν έκλεινε, δεν τελείωνε, διότι ο πιστός μέσα στην Θεία Λειτουργία ζει την βασιλεία=Εκκλησία εν δικαιοσύνη=ανιδιοτελής αγάπη, και αυτό καλείται να συνεχίζει να το ζει και μέσα στην καθημερινότητά του, στην κοινωνία με τους άλλους ανθρώπους. Ο τρόπος ζωής μέσα στην Εκκλησία είναι η κοινότητα. Τα πάντα είναι κοινά σε όλους. Τα υλικά αγαθά, η προσευχή, η νηστεία, οι χαρές, οι λύπες, οι αγωνίες. Κανείς δεν μπορεί να ιδιοτεύει μέσα στην Εκκλησία.

 

Ο Λόγος με την ενανθρώπησή του κάνει ως πρόταση στους ανθρώπους αυτή την Καινή κτίση, τον νέο τρόπο ζωής, την Εκκλησία όπου η ζωή κοινωνείται μέσα από την ανιδιοτελή αγάπη. Γι' αυτό όταν λέει ο Χριστός: "Ζητείτε πρώτον την βασιλεία του Θεού και την δικαιοσύνη αυτού και όλα όσα είναι αναγκαία ο Θεός θα σας τα δώσει", εννοεί να ζητάμε πρώτα την Εκκλησία, την κοινότητα, εκεί που τα πάντα κοινωνούνται μέσα σε ανιδιοτελή αγάπη.

 

Συνεπώς η βασιλεία του Θεού δεν είναι κάτι που θα 'ρθει στο μέλλον, μετά θάνατον. Η βασιλεία των ουρανών δεν είναι μια έξοδος από αυτή την ζωή για κάπου αλλού. Η βασιλεία του Θεού βιώνεται τώρα ως Εκκλησία=συνύπαρξη=κοινότητα της οποίας το πολίτευμα είναι η ανιδιοτελής αγάπη.

 

Στην Αγία Γραφή και στην υμνολογία η Εκκλησία αναφέρεται ως βασιλεία, νύμφη, νυμφώνας, άμπελος, λυχνία, ποίμνη, κιβωτός, πόλις, νέα Ιερουσαλήμ, άνω Σιών, Ισραήλ κ.α. κάτι που δηλώνει την βασιλεία των ουρανών=Εκκλησία ως ιστορική πραγματικότητα του τώρα.