Πέμπτη, 21 Σεπτεμβρίου 2023

Η Θεία Χάρις - Εικονολατρία - Παλαμισμός

Κοινοποίηση
Συντάκτης  Απρ 04, 2022

 Στο παρακάτω σύντομο σημείωμα διασυνδέω την Εικονολατρία (όχι την Εικονοδουλία βλ. παρακάτω) και τον Παλαμισμό

σαν δυο βυζαντινά φαινόμενα παρανόησης, κατά τη γνώμη μου, της θεολογίας της θείας Χάριτος. Παρανόηση που σημαίνει εδώ <<πραγμοποίηση (reification) της Χάριτος σε πλαίσιο υπερφυσιοκρατίας>>.

 1. Η κακοδοξία γύρω από τη λατρεία των ιερών Εικόνων (ορισμένων τουλάχιστον) είναι πολύ κρίσιμη και κανείς δεν μιλάει ... Γιατί ????

 Και όμως, πρόκειται για την πεμπτουσία της Ορθόδοξης καθημερινής Πνευματικότητας !!! Η εξήγηση είναι μάλλον ότι ο πτωτικός άνθρωπος είναι φύσει ειδωλολάτρης, τοτεμιστής !!!!! Δεν του φτάνει η Επίσημη θεολογία της εκκλησία και το ορθό Δόγμα αλλά θέλει. ψυχολογικά, από κάπου να κρατηθεί. Εδώ, τουλάχιστον, σ' αυτή την περίπτωση, η εκκλησία απέτυχε να εκχριστιανίσει τον έμφυτο παγανισμό του ανθρώπου, των μαζών. Αντίθετα, ο τελευταίος εισχώρησε για τα καλά στην εκκλησία και την Πνευματικότητά της και την εκπαγανοποίησε. Είναι αυτό που ονομάζω "χριστιανο-παγανισμό", ένας μη-εκχριστιανισμένος παγανισμός.

 2. Ο πτωτικός άνθρωπος είναι φύσει ειδωλολάτρης, τοτεμιστής !!!!!. Ανέπτυξε την Επιστήμη στη Δύση (όχι στην Ανατολή) όπου το φαινόμενο της εικονολατρίας (όχι εικονοδουλίας) ήταν πολύ περιορισμένο και καταδικάστηκε κάθετα από τη Σύνοδο της Φραγκφούρτης του 794 (πολύ πιο αποφασιστικά απ ότι από τη Σύνοδο της Νίκαιας του 787 στην Ανατολή !!!).

 Η έμφυτη ειδωλολατρία του πτωτικού ανθρώπου, είναι θέμα έξης και συνεπειών της Πτώσης. Το θέμα της επιλογής όμως μπαίνει από πλευράς εκκλησίας. Στην Ανατολή η εκκλησία δεν τόλμησε να τοποθετηθεί κάθετα (όπως στη Δύση) έναντι της ΠΑΓΑΝΙΣΤΙΚΗΣ εικονολατρίας, με αποτέλεσμα να αφήσει τον Κόσμο μαγεμένο κατά κάποιον τρόπο (όπως λέμε, η μαγεμένη Ανατολή). Στη Δύση όμως η εκκλησία κινήθηκε αποφασιστικά προς την κατεύθυνση μιας ΒΙΒΛΙΚΗΣ απομάγευσης του Κόσμου (Σύνοδος Φραγκφούρτης που πρωτοανέδειξε την "κοσμικότητα" του Κόσμου) με αποτέλεσμα να δρομολογήσει μια έξοδό του από τη Μαγεία προς την Επιστήμη (η οποία βέβαια έγινε σταδιακά μέσα από πολλούς αιώνες).

 3. Έρχομαι τώρα στην αφίσα. Τα ίδια Παντελάκη μου, τα ίδια Παντελή μου ..... !!!!! Αυτός ο τοτεμισμός --βλ. θαυματουργός ΕΙΚΟΝΑ (όχι θαυματουργός Παναγία όπως θα έπρεπε !!!)-- έχει καμία σχέση με την επίσημη διδασκαλία της Εκκλησίας περί Ιερών Εικόνων ???

 Πως να το πούμε διαφορετικά και να το βροντοφωνάξουμε? Όλα εστιάζονται στο ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ (Εικόνα) και όχι στο ΠΡΟΣΩΠΟ (Παναγία), στο αντικείμενο το οποίο έχει --υποτίθεται-- μοναδικές υπερφυσικές ιδιότητες, το αντικείμενο το οποίο αποτελεί κατά κάποιον τρόπο υπερφυσική μετενσάρκωση (ή φανέρωση) της Παναγίας (του Χριστού ή του Αγίου κ.λπ).

 Αυτός είναι ο Τοτεμισμός ή αλλιώς η Ειδωλολατρία της Ορθοδοξίας και λυπάμαι που το γράφω έτσι ορθά κοφτά !!!!! Τι είδους "ορθοδοξία" είναι όμως μια καθαρά ειδωλολατρική Ορθοδοξία ? Σαν να μην έγιναν θεολογικές συζητήσεις επί συζητήσεων εκείνους τους αιώνες μεταξύ εικονολατρών και εικονομάχων, σαν να μην έγινε Οικουμενική Σύνοδος που απορρίπτοντας τα δυο αντίθετα άκρα εικονολατρών και εικονομάχων να κατέληξε στην μέση οδό της "εικονοδουλίας" σαν όρο και προϋπόθεση για την αναστύλωση των Εικόνων.

 4. Δεν έχω πρόβλημα με τον Γρηγόριο τον Παλαμά, βεβαίως, έχω όμως πρόβλημα με τον Παλαμισμό, ειδικά ως προς την αντίληψη περί ΘΕΙΑΣ ΧΑΡΙΤΟΣ. Η προσέγγισή των Παλαμιστών μου θυμίζει, για να το πω απλά, <<πραγμοποίηση (reification) της Χάριτος σε πλαίσιο υπερφυσιοκρατίας>>.

 Έχω αντίρρηση ως προς κάθε έννοια της θείας Χάριτος που ακούγεται σαν ένα υπερφυσικό πράγμα. Γι' αυτό δεν είμαι Παλαμιστής. Για τους τελευταίους "θεία Χάρις" = άκτιστες Ενέργειες της Υπερούσιας Ουσίας !!! Σε αυτό το πλαίσιο μπορούμε να δούμε και το πρόβλημα της Εικονολατρίας. <<ΕΙΚΟΝΟΛΑΤΡΙΑ>> και <<ΠΡΑΓΜΟΠΟΙΗΣΗ της Χάριτος>> διασυνδέονται άμεσα !!!

 Η θεία Χάρις δεν είναι ένα "ΤΙ" (υπερφυσικό) αλλά ένα "ΠΩΣ" (κοινωνιακό) : Είναι η κοινωνία με τον Θεό Πατέρα εν Χριστώ ΔΙΑ του αγίου Πνεύματος, η ίδια η ζωή του Θεού. Το άγιο Πνεύμα προσφέρει τον Εαυτό του σαν πλατφόρμα, σαν πλαίσιο, σαν χώρο αυτής της κοινωνίας με τον Θεό Πατέρα εν Χριστώ Ιησού.

 5. Το άσχημο στην ιστορία αυτή είναι ότι η Εικονολατρία (όχι η Εικονοδουλία !!!) είναι ένα από τα επιφαινόμενα της κακής θεολογίας και αντίληψης της θείας Χάριτος που περιέγραψα παραπάνω. Αυτό το τελευταίο είναι μακράν το μείζον πρόβλημα, όχι η λατρεία των Εικόνων. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε με ειλικρίνεια και συντριβή ότι είμαστε πρώτα ειδωλωλάτρες της θείας Χάριτος !!!!!!

 

Κοινοποίηση
Κωνσταντίνος Αγόρας

Ο Κωνσταντίνος Αγόρας γεννήθηκε στην Πάτρα και σπούδασε φιλοσοφία και θεολογία στο Γρηγοριανό Πανεπιστήμιο Ρώμης. Ειδικεύτηκε στην θεολογία των Ανατολικών Εκκλησιών στο Ινστιτούτο Ανατολικών Σπουδών Ρώμης καθώς και στη θρησκειολογία στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης και στο Καθολικό Ινστιτούτο Παρισίων. Υποστήριξε διδακτορική διατριβή με θέμα «Πρόσωπο και Ελευθερία: το εν κοινωνία είναι στο έργο του Ι. Ζηζιούλα» (Μητροπολίτου Περγάμου). Από το 1994 συμμετέχει στο ερευνητικό πρόγραμμα «Ηθική, Δεοντολογία και Μ.Μ.Ε.» του Κέντρου Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών. Διετέλεσε συγγραφέας, κριτικός αναγνώστης και ακαδημαϊκός υπεύθυνος κατά την προετοιμασία του διδακτικού υλικού για το μεταπτυχιακό πρόγραμμα «Σπουδές στην Ορθοδοξία» της σχολής Ανθρωπιστικών Σπουδών του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου. Επι σειρά ετών γραμματέας της Ιεράς Μητροπόλεως Γαλλίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου, υπήρξε μέλος της συντακτικής επιτροπής του ορθοδόξου θεολογικού περιοδικού Contacts και της θεολογικής επιτροπής της Συνελεύσεως Ορθοδόξων Επισκόπων Γαλλίας.

Email Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

Διαβάστε επίσης

  1. Δημοφιλή
  2. Προτεινόμενα

Ημερολόγιο

« September 2023 »
Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
        1 2 3
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30