Πέμπτη, 21 Σεπτεμβρίου 2023

Το Χριστουγεννιάτικο δέντρο είναι Ελληνικό

Κοινοποίηση
Συντάκτης  Δεκ 09, 2017

 Το στόλισμα του χριστουγεννιάτικου δένδρου είναι έθιμο Ελληνικό. Στην αρχαία Ελλάδα, υπήρχε παρόμοιο έθιμο, με τη διαφορά, ότι  το δένδρο δεν ήταν το έλατο, αλλά η Ειρεσιώνη.

Η Ειρεσιώνη ήταν κλαδί αγριελιάς στολισμένο με γιρλάντες από μαλλί κόκκινο και λευκό και με τους πρώτους καρπούς του φθινοπώρου, κάστανα, αμύγδαλα, καρύδια κ.α. Ήταν μια μορφή έκφρασης ευγνωμοσύνης για τη γονιμότητα του περασμένου χρόνου και παράκλησης για τη συνέχιση της εφορίας και για το επόμενο έτος.

Tο χρονικό διάστημα  22 Σεπτεμβρίου έως 20 Οκτωβρίου , παιδιά των οποίων ζούσαν και οι δύο γονείς , περιέφεραν την Ειρεσιώνη στους δρόμους της Αθήνας, τραγουδώντας τα κάλαντα από σπίτι σε σπίτι, παίρνοντας το ανάλογο φιλοδώρημα από τούς νοικοκυραίους. Όταν γύριζαν στο σπίτι τους κρεμούσαν το κλαδί στην πόρτα του σπιτιού τους, όπου έμενε μέχρι τον επόμενο χρόνο.

 Το έθιμο, με κάποια μικρή παραλλαγή, το συναντάμε και στο Βυζάντιο. Κατά την εορτή των Χριστουγέννων «… κατά διαταγή του επάρχου της κάθε πόλης, ου μόνον καθαρισμός των οδών εγένετο, αλλά και στολισμός διαφόρων, κατά διαστήματα, στηνομένων στύλων, με δενδρολίβανα, κλάδους μύρτου και άνθη εποχής» ( Φαίδωνος Κουκουλέ, Καθηγητού Παν. Αθηνών «Βυζαντινών Βίος και Πολιτισμός».

Υπήρχε στο Βυζάντιο ένα επίλεκτο Βασιλικό Ιππικό, - Τάγμα της ανακτορικής φρουράς, - το οποίο, μεταξύ των άλλων , συμμετείχε με τελετουργικό ρόλο σε επίσημες αυτοκρατορικές τελετές, μεταξύ των οποίων και στην τελετή των Χριστουγέννων. Ήταν εκείνο της «Εταιρείας», το οποίο διαιρείτο σε  «Μικρή», «Μεσαία» και «Μεγάλη Εταιρεία».

Τη «Μικρή Εταιρεία » την αποτελούσαν αλλόθρησκοι( π.χ. εθνικοί, ειδωλολάτρες κλπ).Τη «Μεσαία Εταιρεία» την αποτελούσαν αλλόδοξοι ή  και αλλοεθνείς Χριστιανοί( π.χ. Γερμανοί, Ρώσοι, Άγγλοι, Σκανδιναυοί κτλ.).Τη «Μεγάλη Εταιρεία»την αποτελούσαν «Ρωμαίοι», ( Ρωμιοί). δηλαδή Έλληνες Ορθόδοξοι Χριστιανοί. Άνθρωποι της  μεσαίας εταιρείας επέστρεψαν στις πατρίδες τους και μετέφεραν και το έθιμο του στολισμού των δένδρων των Χριστουγέννων.

Την περίοδο της σκλαβιάς, οι Έλληνες είχαν άλλα πράγματα να σκεφτούν, οπότε το έθιμο αυτό ξεχάστηκε μέσα στο χρόνο. Αργότερα όταν ήρθαν οι Βαυαροί το εμφάνισαν σαν δικό τους και πέρασε στην κουλτούρα μας σαν ξενόφερτο.

 Μια ακόμη μαρτυρία για την Ελληνικότητα του χριστουγεννιάτικου δένδρου είναι και τα πολυτραγουδισμένα κάλαντα, όπου σε ένα σημείο λέει «Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά ψηλή μου ΔΕΝΔΡΟΛΙΒΑΝΙΑ…»  Η Δενδρολιβανιά λοιπόν, ήταν το δένδρο που στόλιζαν παλαιότερα και το οποίο αντικαταστάθηκε από το Έλατο, επειδή τα κλαδιά του μοιάζουν πολύ με αυτά του Δενδρολίβανου.

Αντικαταστάθηκε από το έλατο, επειδή, το σχήμα του κώνου που έχει, κατευθύνεται προς τον ουρανό, δηλαδή προς το Θεό. Ακόμη, το δένδρο αυτό μένει καταπράσινο και ζωηρό μέσα στο καταχείμωνο δείχνοντάς μας, πως κοντά στο Θεό ,στο Χριστό δεν έχουμε να φοβηθούμε τίποτα, όσες δυσκολίες κι αν παρουσιαστούν στη ζωή μας.

 

Εκείνο που πρέπει να προσέξουμε εμείς οι Χριστιανοί είναι ότι ΔΕΝ πρέπει να επικεντρώνουμε την εορτή των Χριστουγέννων γύρω από το δένδρο και τα φωτάκια του , αλλά επίκεντρο της εορτής να είναι ο ίδιος ο Χριστός. Καλά είναι και τα δένδρα και τα στολίδια, διότι δημιουργούν εορταστική ατμόσφαιρα, αλλά το ζητούμενο είναι να καθαρίσουμε τις ψυχές μας και να κάνουμε φάτνη την καρδιά μας, για να έρθει να γεννηθεί ο Χριστός.

Κοινοποίηση
Γιάννης Κοτζάμπασης

Ιεροψάλτης στην Παναγία Σουμελά, καθηγητής βυζαντινής μουσικής, συγγραφέας, μέλος και εκπρόσωπος της ΕΝΩΜΕΝΗΣ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗΣ στη Βέροια.

Email Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
  1. Δημοφιλή
  2. Προτεινόμενα

Ημερολόγιο

« September 2023 »
Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
        1 2 3
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30